اقتصاد دریامحور در ایران با چالش‌های متعددی روبرو است.
به گزارش پارس فارس در گفتگو با دکتر علی بختیاری کارشناس دریا و اقتصاد دریا محور، بیان داشت که اقتصاد دریامحور در ایران با چالش‌های متعددی روبرو است که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
۱. محدودیت‌های جغرافیایی و طبیعی
- دسترسی محدود به آب‌های آزاد: ایران تنها از طریق دریای خلیج فارس و دریای عمان به آب‌های آزاد دسترسی دارد. این محدودیت جغرافیایی باعث شده است که توسعه اقتصاد دریامحور با چالش‌هایی مواجه شود.
- شرایط آب و هوایی نامساعد: در برخی مناطق ساحلی، شرایط آب و هوایی مانند طوفان‌های شدید، رطوبت بالا و گرمای طاقت‌فرسا می‌تواند فعالیت‌های اقتصادی را مختل کند.
۲. زیرساخت‌های ناکافی
- ضعف در زیرساخت‌های بندری: بسیاری از بنادر ایران از نظر تجهیزات و امکانات مدرن برای جابه‌جایی کالاها و مسافران دچار کمبود هستند.
- مشکلات حمل و نقل ریلی و جاده‌ای: ارتباط ضعیف بین بنادر و مراکز اقتصادی داخلی باعث افزایش هزینه‌های حمل و نقل و کاهش رقابت‌پذیری می‌شود.
۳. محدودیت‌های مالی و سرمایه‌گذاری
- کمبود سرمایه‌گذاری: توسعه اقتصاد دریامحور نیازمند سرمایه‌گذاری کلان در بخش‌هایی مانند ساخت و تجهیز بنادر، کشتی‌سازی و صنایع وابسته است. کمبود منابع مالی و جذب نشدن سرمایه‌گذاری خارجی به دلیل تحریم‌ها و ریسک‌های سیاسی، این روند را کند کرده است.
- تحریم‌های بین‌المللی: تحریم‌های اقتصادی علیه ایران دسترسی به فناوری‌های پیشرفته و سرمایه‌گذاری خارجی را محدود کرده است.
۴. چالش‌های زیست‌محیطی
- آلودگی دریایی: فعالیت‌های نفتی، تخلیه فاضلاب‌های صنعتی و شهری و آلودگی ناشی از کشتی‌ها، محیط زیست دریایی را تهدید می‌کند.
- تخریب اکوسیستم‌های ساحلی: توسعه بی‌رویه ساحلی و ساخت‌وسازهای غیراصولی باعث تخریب زیستگاه‌های طبیعی و کاهش تنوع زیستی شده است.
۵. مشکلات مدیریتی و سیاست‌گذاری
- نبود برنامه‌ریزی جامع: فقدان یک استراتژی بلندمدت و هماهنگ برای توسعه اقتصاد دریامحور باعث شده است که اقدامات انجام‌شده پراکنده و ناکارآمد باشند.
- تداخل وظایف سازمان‌ها: وجود سازمان‌ها و نهادهای متعدد با وظایف همپوشان باعث ایجاد بوروکراسی پیچیده و کاهش کارایی می‌شود.
۶. چالش‌های امنیتی
- ناامنی در منطقه: وجود تنش‌های سیاسی و نظامی در خلیج فارس و دریای عمان، امنیت فعالیت‌های اقتصادی دریایی را تهدید می‌کند.
- دزدی دریایی: در برخی مناطق، دزدی دریایی و ناامنی می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های بیمه و حمل و نقل شود.
۷. کمبود نیروی انسانی متخصص
- نبود آموزش‌های تخصصی: کمبود مراکز آموزشی و تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه‌های مرتبط با اقتصاد دریایی، یکی از موانع توسعه این بخش است.
۸. رقابت با کشورهای منطقه
- رقابت با بنادر منطقه‌ای: بنادر کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند امارات متحده عربی و قطر، با امکانات پیشرفته‌تر و خدمات کارآمدتر، رقابت سختی را برای بنادر ایران ایجاد کرده‌اند.
دکتر بختیاری در ادامه این گفتگو راه حل هایی را برای توسعه اقتصاد دریا محور و رفع چالش‌های آن مواردی را مطرح کردند که این موارد عبارتند از:
- تقویت زیرساخت‌ها: سرمایه‌گذاری در توسعه بنادر، حمل و نقل ریلی و جاده‌ای.
- جذب سرمایه‌گذاری خارجی: بهبود فضای کسب و کار و کاهش ریسک‌های سیاسی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی.
- حفاظت از محیط زیست: اجرای قوانین سختگیرانه‌تر برای کاهش آلودگی دریایی و حفظ اکوسیستم‌های ساحلی.
- آموزش نیروی انسانی: ایجاد مراکز آموزشی تخصصی برای تربیت نیروی کار ماهر در حوزه‌های مرتبط با اقتصاد دریایی.
- همکاری‌های منطقه‌ای: افزایش همکاری‌های اقتصادی و امنیتی با کشورهای منطقه برای کاهش تنش‌ها و افزایش امنیت دریایی.
با توجه به این چالش‌ها، توسعه اقتصاد دریامحور در ایران نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت، سرمایه‌گذاری کلان و همکاری بین‌المللی است.